OOSTRUMSCHE HEIDE - In deel 1 en 2 over de Oostrumsche Heide hebben we kunnen lezen dat het Maasgaard projectsausje een dekmantel is voor een grote ontgronding door de huisaannemer van de gemeente Venray.

In de schaduwbegroting van Venray Transparant is duidelijk gemaakt dat er flinke bedragen rond gaan in ontgrondingen en het storten van specie op de Oostrumsche Heide.

In deel 3 gaan we verder in op de benaming “specie”. In de 6e ontgronding, de Maasgaard ontgronding, is er ruimte voor ca. 676.000 m3 specie. Wat is dat eigenlijk ,specie? Het klinkt niet echt gevaarlijk en een beetje als grondstof of bouwstof. Echter specie als aanvulling van diepe ontgrondingen is verre van grondstof. Het spul is ergens over als afvalstof en wordt tijdens het transport naar de ontgronding omgedoopt tot specie. Wie een beetje op internet speurt kan constateren dat Nederland een afvoerputje van vervuilde baggerspecie vanuit het buitenland aan het worden is. 

Voor het afvoeren en storten van specie wordt stortgeld gevraagd. Dus stortgeld innen en dan zo goedkoop mogelijk dumpen levert de meeste winst op. Het spul word dus tot 10 – 11 meter diep in de aarde gestort en zit in het eerste grondwaterpakket. Met deze wetenschap wordt het al wat griezeliger.

Afvalstoffen worden in de 1e watervoerende laag gestort. Dit is dus al lang aan de hand op de Witte Vennen en in de visvijvers van ’t Alvertje. Een paar miljoen ton afval zal inmiddels gestort zijn in de Witte Vennen en Oostrumsche Heide.

De 1e watervoerende laag op de Oostrumsche Heide zit tussen het maaiveld en de kleilaag op ca. 20 meter diepte onder maaiveld. Het is bekend dat het winter- en zomerpeil in de visvijvers van ’t Alvertje zeer fluctueert. Tussen het zomerpeil en winterpeil zit zo maar anderhalve meter. Buiten dat de sportvissers dit kunnen zien in de zomer wordt het ook gemeten in een aantal ondiepe grondwater meetputten van het waterschap (bron: www.dinoloket.nl).

De grootste oorzaak van de grote fluctuatie tussen het zomer en winterpeil is de intensieve beregening van de landbouwpercelen rondom de ontgrondingsputten. Het gebied is zeer interessant voor delfstoffen zoals zand en grind. Zand en grind zijn echter ook zo lek als een mandje en de vijvers van ‘t Alvertje en de diepere gestorte lagen worden als het ware leeg getrokken door de beregeningsputten. Naast de geforceerde grondwaterstroming is er ook nog een natuurlijke. Het 1e watervoerende pakket stroomt af naar de Maas, dus richting Wanssum.

U voelt het al een beetje aankomen, afval, grondwaterstromingen, beregeningsputten: dat kan niet goed gaan. Specie kan veel giftige stoffen, onder andere zware metalen, pesticiden, sulfaat en cyanide bevatten.

Hoogste tijd om de ontgrondingsvergunning van de provincie Limburg eens grondig te bestuderen. De provincie zal in zijn vergunningsvoorwaarden moeten borgen dat er geen grondwatervervuiling optreedt. Vervuild grondwater dat via de beregeningsputten op de gewassen komt en daarmee in onze voedselketen belandt moeten we niet willen.

Wie de meest recent afgegeven ontgrondingsvergunning van de Provincie met kenmerk DOC-00110748 zaaknummer 2020-203398 bestudeert zal ontgoocheld raken. In de vergunning staat geen enkele voorschrift om zeker te stellen dat het grondwater niet vervuild raakt. De kwaliteit en kwantiteit  van de uitgaande vermarktbare delfstoffen moet worden geregistreerd. Deze registratie moet jaarlijks worden overhandigd aan afdeling Handhaving en Monitoring van de provincie Limburg. Voor controle op de ingaande afval-/speciestromen is geen enkele voorschrift opgenomen.  In de vergunning staat tevens vermeld dat er een voorschrift uit een vorige vergunning vervalt en er specie van elders aangevoerd mag worden. Wordt Venray hierbij afvoerputje van vervuilde specie uit de wijde omgeving?

Dus als we naar de case kijken kunnen we constateren dat:

• een ondernemer met een recycling bedrijf waaruit niet bruikbare geconcentreerde afvalstromen komen een put heeft waar hij ongecontroleerd specie in kan dumpen;
• politieke krachten in Venray aansturen op een verdere “Maasgaard” ontgronding op de Oostrumsche Heide in de wetenschap dat daar in principe ongehinderd gedumpt kan worden.

Venray Transparant is heel benieuwd naar de verdediging van dit onzalige plan. Gaat de gemeenteraad van Venray weer braaf tekenen bij het kruisje?

Verder een welgemeend advies. Het kan zo zijn dat de ondernemer zich keurig aan de wet heeft gehouden en er van vervuiling geen sprake is. Echter, vertrouwen is goed maar controle is beter. Daar zijn meestal de voorschriften in een vergunning voor bedoeld. Zo te zien hecht de provincie Limburg geen waarde aan een controle. Dit hoeft de gemeente Venray echter niet te beletten in zijn verantwoordelijkheden. De gemeente kan zelf zorgdragen dat er geen vervuiling optreedt en de volksgezondheid gevaar loopt. In onderstaande figuur staan 4 posities waar de gemeente Venray een bemonsteringsput tot ca. 12 meter beneden maaiveld kan laten aanleggen. Hiermee kan de gemeente toetsen of er geen grondwatervervuiling aanwezig is.