Displaying items by tag: Lambdacyhalothrine

Thursday, 12 September 2024 18:03

Zorgen om kritiek op lelieteelt

Dit was de vetgedrukte titel van een kolom in de Peel en Maas van 5 september 2024. Aanleiding was een brief van de Venrayse teler Peter van Osch aan de commissie Wonen c.a. gemeenteraad. De commissie Wonen was namelijk door de SP gepolst over wat men zou vinden van een algemeen verbod op de lelieteelt in de gemeente Venray. Volgens de SP staat de lelieteelt in een kwaad daglicht vanwege de vele bestrijdingsmiddelen die hierbij gebruikt worden. Dat zou gevaar opleveren voor de gezondheid van de mensen die in de buurt wonen. Om die reden verbood de Roermondse rechter enkele maanden geleden de teelt van lelies op een veld in Sevenum.

Naar aanleiding van die uitspraak meldde zich een aantal aanwonenden van de Kiekweg in Venray bij de gemeente. Ook zij maken zich zorgen om hun gezondheid vanwege de lelieteelt bij hen in de buurt.

Dit was voor de Venrayse groente- en dus ook lelieteler Peter van Osch aanleiding een brief naar de gemeenteraad te sturen. Dit “om kritiek in de kiem te smoren”.  De steunfractie van CDA Venray vond het onderwerp zo belangrijk dat men, naar eigen zeggen, daarom hun steunvergadering hield in de kantine van een Groente- en sierteler. Hierbij werden alle feiten en fabeltjes op een rijtje gezet. Het was ook dit CDA die tijdens de commissievergadering verwees naar de brief van Peter van Osch. In deze brief staat immers dat de gevaren van bestrijdingsmiddelen in de lelieteelt zwaar overdreven zijn. De lelietelers maken veelal gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen. Een meerderheid van de Venrayse politieke partijen liet echter wel hun zorgen over de lelieteelt horen. Een aantal partijen gaf aan dat zij denken dat een verbod wettelijk niet mogelijk is en dat erbij toch een verbod mogelijk schadeclaims op het bordje van de gemeente komen te liggen. Blijkbaar is dit alles nog niet goed uitgezocht door de betreffende partijen.

Niet alleen de Roermondse rechter verbood de teelt van lelies maar eerder al een rechter in Assen. In Drenthe worden namelijk ook veel lelies gekweekt. Hierbij werden door telers lelievelden bespoten die in de buurt van woningen lagen. Dit vergelijkbaar met de Kiekweg in Venray.

Wat opvalt bij de uitspraken van de rechters is dat de betreffende lelietelers spuitmiddelen gebruikten die voor 75% uit biologische producten bestonden. Nagenoeg zullen het dezelfde spuitmiddelen zijn waarmee van Osch en alle andere lelietelers hun velden besproeien. Dus toch iets minder onschuldig als van Osch aan de raadsleden probeert uit te leggen.

De rechter merkte ook op dat de teelt van lelies gepaard gaat met een zeer intensief gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Wekelijks dient er gespoten te worden. In verhouding tot alle andere gewassen die geteeld worden in Nederland, worden in de lelieteelt relatief gezien verreweg de meeste gewasbeschermingsmiddelen gebruikt.

Dan kan je wel, zoals van Osch schrijft, maar eens in de zeven jaar een veld met lelies langs je deur krijgen, maar deze worden wel wekelijks bespoten. Toch weer wat anders als aardappelen.

De rechters verboden het gebruik van de middelen omdat deze de gezondheidsrisico's voor omwonenden zwaarder vinden wegen dan de winstgevendheid van de lelieteler. De rechter in Assen wijst erop dat er 'substantieel onderzoek voorhanden is waaruit blijkt dat er een verband is tussen bestrijdingsmiddelen en ernstige neurologische aandoeningen (zoals Parkinson, Alzheimer en ALS. Bovendien bestaat er de kans op ontwikkelingsstoornissen in de hersenen van kinderen

De rechter verwijst naar een in 2020 gestart onderzoek door o.a. de Universiteit van Wageningen. Ook noemt de rechter een rapport van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu uit 2019. Van Osch heeft het over onderzoeken die gebaseerd zijn op rapporten van wel twintig jaar terug. Dit argument is door de rechters in ieder geval niet overgenomen.

Uit de uitspraken van de Rechtbanken: Bij de teelt van lelies dient gemiddeld één keer per week bespuiting met gewasbeschermingsmiddelen plaats te vinden. Omdat er geen specifieke gewasbeschermingsmiddelen voor de lelieteelt zijn, wordt hierbij gebruik gemaakt van gewasbeschermingsmiddelen voor voedselgewassen (met name gewasbeschermingsmiddelen voor aardappels). Vaak worden daarbij verschillende gewasbeschermingsmiddelen door elkaar gebruikt (een zogenoemde cocktail), al dan niet onder toevoeging van bindmiddelen (voor een snelle binding van het middel op het gewas). Gewasbeschermingsmiddelen mogen in Nederland worden gebruikt na goedkeuring door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (verder te noemen: Ctgb), op basis van de Wet gewasbeschermingsmiddelen.

De Drentse kweker had met zijn gemeente een overeenkomst afgesloten waarbij hij verplicht was een spuitvrije zone aan te houden en de best beschikbare techniek op het gebied van drift- en middelenreductie te gebruiken en om niet te spuiten bij een windsnelheid van meer dan 5 meter per seconde (windkracht 3). Drift ziet op verwaaiing. De betreffende gemeente was dan ook tevreden met het spuitgedrag van deze lelieteler.  Ook waren de middelen die hij gebruikte goedgekeurd door Ctgb.

Dit was voor de rechter echter niet voldoende. Ondanks dat deze middelen zijn toegelaten bestaat er een groot gezondheidsrisico. De rechter benoemt zelfs nadrukkelijk dat kinderen veilig buiten moeten kunnen spelen en dit ook in het spuitseizoen.

Van Osch meldt in zijn brief dat hij geen glyfosaat (van de gele velden) gebruikt in de lelieteelt. Logisch, hij zou immers géén lelie overhouden. Hierbij probeert hij de gemeenteraadsleden een loer te draaien. Glyfosaat is geen gewasbeschermingsmiddel en hoewel nog een tiental jaren is toegestaan waarschijnlijk een oorzaak van dezelfde neurologische aandoeningen als waar de rechter naar verwijst. Zou hij en andere groente, boom- siertelers dus dit middel niet meer gaan gebruiken?

Wethouder Daan Janssen bevestigde dat een gemeentelijk verbod op lelieteelt wettelijk niet kan. „Dit speelt in veel gemeenten”, wist hij. „We gaan niet wachten op landelijk beleid. We zijn al in overleg met ondernemers, LLTB en omwonenden om te kijken wat we wel kunnen doen.”

Dat er wel degelijk wat kan blijkt o.a. in het Drentse Diever. Hier krijgt een teler geen toestemming om lelies te gaan telen naast een basisschool en peuterspeelzaal. Hem is een ander perceel aangeboden, verder weg van de bebouwing. Beter zou zijn om alternatieve middelen te gaan gebruiken of helemaal te stoppen met deze teelt. De rechter benoemde in zijn oordeel ook dat lelies niet in het belang zijn van de voedselzekerheid.

Omwonenden mogen dus meepraten. Willen ze echter niet langer aan de gezondheidsrisico’s worden blootgesteld kunnen ze de Rechter inschakelen. Succes lijkt hierbij verzekerd.  

Naschrift Venray-Transparant.

De rechter heeft haar uitspraak ECLI:NL:RBLIM:2024:2330 gebaseerd op een aantal zogenoemde ‘groene’ middelen die toch niet zo groen blijken. Onderstaand een uitsnede van de betreffende rechtsspraak waarnaar ook in het bovenstaande ingezonden stuk wordt verwezen. In een rechtbank wordt op basis van feiten rechtgesproken en niet op basis van belangen die bijvoorbeeld de ondernemer Peter van Osch heeft. Voor de echte onderzoekers onder u kunt u nog de Veiligheidsinformatiebladen van een aantal neurotoxische stoffen raadplegen.

Verklaring van Van den Berg emeritus professor in de Toxicologie

5.15. Dat blijkt wel uit de verklaring van Van den Berg. Van den Berg heeft de lijst van ‘groene’ gewasbeschermingsmiddelen die de teler wil gaan gebruiken bekeken en verklaard dat op die ‘groene’ lijst 7 middelen staan die volgens Van den Berg neurologische gezondheidsschade kunnen veroorzaken. In die middelen zitten vier stoffen die de risico’s opleveren.

Van den Berg zegt hierover:

  • Esfenvaleraat [veiligheidsinformatieblad] vertoont neurotoxische eigenschappen. Deze kunnen met name relevant zijn tijdens cruciale ontwikkelingsfasen zoals zwangerschap en kindertijd en de neurologische ontwikkeling beïnvloeden.
  • Lambda-cyhalothrine [veiligheidsinformatieblad] heeft neurotoxische eigenschappen, waarbij nadelige gezondheidseffecten op meerdere typen hersencellen kunnen optreden.
  • Acetamiprid [veiligheidsinformatieblad] vertoont neurotoxische effecten, waarbij onderzoek suggereert dat acetamiprid neurotixiciteit veroorzaakt via verschillende werkingsmechanismen, waaronder hersenceldood. Prenatale blootstelling aan acetamiprid wordt in verband gebracht met neurologische ontwikkelingstoxiciteit en verandering in de ontwikkeling van de hersenen.

Van den Berg concludeert dan ook:

“Naar aanleiding van bovenstaande informatie wil ik opmerken dat voor deze bestrijdingsmiddelen een reële kans bestaat op neurotoxiciteit en neurotoxicologische ontwikkelingseffecten. Deze is echte afhankelijk van de mate van blootstelling bijv. omwonenden. De mate van blootstelling is echter niet bekend, maar er zijn in de recente wetenschappelijke literatuur meerdere studies verschenen, die deze effecten hebben gevonden bij kinderen in de omgeving van landbouwgebieden en deze gerelateerd hebben aan blootstelling aan bestrijdingsmiddelen. Het betreffen hier effecten op omwonenden die vaak op honderden meters afstand van landbouwgebieden woonden. Een voorzorgprincipe is op grond van de huidige stand van de wetenschap dan ook alleszins verantwoord, waarbij met name blootstelling van zwangere vrouwen en kinderen de hoogste prioriteit moet krijgen.

Op grond van bovenstaande informatie is het mijns inziens onverantwoord om de woonafstand van omwonenden rond de betreffende akker op slechts 50 meter te stellen, omdat bovengenoemde “groene” bestrijdingsmiddelen wel degelijk bij een bepaalde blootstelling neurotoxiciteit en neuro ontwikkelingseffecten kunnen veroorzaken.”

Verklaring van de teler

5.16. De teler heeft ter zitting gesteld niet zonder de genoemde 7 risicovolle middelen te kunnen spuiten omdat zonder deze middelen de lelies niet afdoende kunnen worden beschermd.

Oordeel van de rechter

5.13. De voorzieningenrechter is van oordeel dat de belangen van de omwonenden bij het door hen gevorderde verbod zwaarder dienen te wegen dan het belang van de teler bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen voor de lelieteelt. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten…...(zie verder uitspraak)

LEES OOK

'Cocktail van pesticiden' en kankerverwekkende stoffen nu ook in beschermde natuur

https://www.gld.nl/nieuws/8164677/cocktail-van-pesticiden-en-kankerverwekkende-stoffen-nu-ook-in-beschermde-natuur

'Glyfosaat is gif, dat moeten we echt niet willen'

https://www.gld.nl/nieuws/8022779/glyfosaat-is-gif-dat-moeten-we-echt-niet-willen

Parkinsonpatiënten slaan alarm: 'Stop met ziekmakende pesticiden'

https://www.gld.nl/nieuws/7381371/parkinsonpatienten-slaan-alarm-stop-met-ziekmakende-pesticiden

Hoeveel gif zit er in onze slaapkamer?

https://www.gld.nl/nieuws/7961169/hoeveel-gif-zit-er-in-onze-slaapkamer 

Published in Ingezonden stuk