Oud-wethouder Jan Loonen heeft bij de rechtbank geen gehoor gevonden voor zijn eis tot rectificatie van het boek De Vriendenreünie-Limburgse Praktijken, geschreven door NRC-journalisten Joep Dohmen en Paul van der Steen.
In het boek wordt geschreven dat Loonen zich schuldig maakte aan belangenverstrengeling bij de aankoop van grond in Venray. Daar was hij als wethouder verantwoordelijk voor grondzaken. De rechter oordeelde dat belangenverstrengeling "feitelijk een gegeven" was door Loonens dubbele rol als wethouder en binnenslepen van familiebelangen. Hoewel er geen bewijs is dat hij zichzelf financieel heeft bevoordeeld bij deze rechtsgang, blijft het feit dat zijn handelen de gemeenschap heeft opgezadeld met aanzienlijke maatschappelijke kosten.
Eind 2022 heeft Loonen een poging gedaan om de Raad voor de Journalistiek voor zijn kar te spannen. Loonen diende een klacht in bij de Raad voor de Journalistiek over zijn weergave in het boek De Vriendenreünie - Limburgse Praktijken. Volgens Loonen bevat het boek dezelfde onjuistheden die eerder ook in NRC-publicaties zijn verschenen.
Deze publicaties hadden betrekking op een gronddeal in het Loobeekdal in Venray, wat uiteindelijk leidde tot Loonens aftreden als wethouder in 2021. Loonen stelt dat hij destijds geen reactie gaf op de NRC-artikelen vanwege een afspraak met de gemeenteraad om de kwestie stil te houden. Na publicatie van het boek besloot hij een klacht in te dienen bij de Raad voor de Journalistiek.
Loonen verwijst daarbij naar het onderzoek van bureau Berenschot, dat volgens hem aantoonde dat hij geen blaam treft en dat er slechts in drie gevallen sprake was van "enige schijn van belangenverstrengeling”. Hij beklaagde zich erover dat het boek toch opnieuw ongefundeerd stelt dat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan belangenverstrengeling bij de gronddeal met Waterschap Limburg.
De Raad voor de Journalistiek heeft de klacht destijds niet in behandeling genomen. Loonen zag dat als een zwaktebod en een impliciete schuldbekentenis. Hij zou juridische stappen gaan ondernemen om zijn gelijk te halen. Hoe dat is afgelopen is nu duidelijk.
Loonen is in juni 2021 door de gemeenteraad weggestuurd op basis van “niet integer handelen”. Loonen sprak bij de betreffende gemeenteraadvergadering over „een nieuwe golf van politieke zuiveringen in Limburg”, verwijzend naar het destijds recente vertrek van het provinciebestuur. “Er wordt gestraft om het straffen, zonder dat argumenten nog enige waarde hebben. Dit is een vooraf geplande politieke afrekening: Jan Loonen moet verdwijnen. "Het is een politieke executie”, aldus Loonen.
Venray-Transparant kreeg daarbij ook nog een veeg mee van de wethouder. Hij was het duidelijk niet gewend dat een ongrijpbare kracht buiten de politieke arena de opinie beïnvloede. De Venrayse gemeenteraad lag destijds te pitten en had niet door wat voor een spel dat er in het Loobeekdal werd gespeeld. Klokkenluiders die vanuit de burgerij op de trom sloegen was iets nieuws. De politieke vingers van de wethouder en het apparatsjiks van het CDA konden daar geen grip krijgen.
Zijn CDA partijgenoot Anne Thielen, die vier jaar wethouder was, besloot ook haar functie neer te leggen. Ze wilde niet langer deel uitmaken van een onveilige politieke omgeving waarin het onduidelijk is wie het volgende slachtoffer zal zijn. Dat haar lichtende voorbeeld, Loonen, het veld moest ruimen was voor haar een schok. De feiten waarop de rechter onlangs vaststelde dat Loonen zijn belangen met andere partijen had verstrengeld, waren ook toen al duidelijk zichtbaar. Maar ja, al zo lang in het centrum van de gemeentelijke macht, de macht binnen het waterschap en de provincie maakt arrogant en blind. CDA bestuurders zagen de constructies van belangenverstrengelingen niet meer al stonden ze er met de neus bovenop. Wat moeten wij als belasting betalende burgers met deze zooi? Twee wethouders op wachtgeld en op kosten voor de gemeenschap in Venray! Twee “Rein Dupontjes’ uit de koker van het CDA zullen we maar zeggen. Naar andere wijzen nadat er twee eigen wethouders op wachtgeld kwamen. Toppunt van arrogantie!
In mei 2022 heeft de weggestuurde wethouder via een artikel in de Limburger aangegeven eerherstel van Venrayse gemeenteraad te willen. Zijn CDA vriend Ger Driessen zou de Venrayse wethouder niet hebben bevoordeeld.
Onder dreiging van een rechtszaak van Ger Driessen trok het waterschap de keutel van bureau Hoffmann in. Dit kwam de commissie Integriteit van het waterschap schijnbaar goed uit en die had een mooie reden om een zwaai te maken. Dit past bij de continue vertragings- en doofpot strategieën rondom het Loobeekdal dossier. Ook bij het waterschap is het CDA onder de dekmantel Waterbelang dominant in de bestuurskamer.
Nu de uitspraak van de rechter voor ligt, “belangenverstrengeling bij gronddeal Venray is een feitelijk een gegeven”, staat als een paal boven water dat ook Ger Driessen zich ook in een omgeving van belangenverstrengeling heeft begeven.
Belangenverstrengeling waarbij privébelangen samengaan met politieke verantwoordelijkheden is zeker een vorm van niet-integer handelen. In de politiek worden van bestuurders en volksvertegenwoordigers hoge normen van integriteit verwacht, omdat zij beslissingen nemen die het publieke belang dienen. Wanneer een bestuurder privébelangen heeft die in conflict kunnen komen met zijn of haar publieke functie, ontstaat er een risico dat beslissingen niet meer uitsluitend worden genomen in het belang van de gemeenschap, maar ook om persoonlijke voordelen te behalen.
Deze vermenging van privé- en publieke belangen ondermijnt de objectiviteit en onafhankelijkheid die essentieel zijn voor een eerlijk en transparant bestuur. Het kan leiden tot situaties waarin politieke beslissingen worden beïnvloed door persoonlijke motieven, wat de integriteit van het bestuur beschadigt en het vertrouwen van de burger in de politiek ernstig schaadt. In dat opzicht is belangenverstrengeling niet alleen een ethische tekortkoming, maar ook een duidelijke vorm van niet-integer handelen.
Loonen heeft altijd volgehouden dat hij niets verkeerds heeft gedaan en dat zijn ontslag onterecht was. Hij is volgens hemzelf zonder blinddoek voor het executiepeloton gaan staan. Hij voelt zich "diep beschadigd" en verlangde dat de gemeenteraad erkent dat ook hij geen schuld treft. "Nu hebben ze de kans om hun woorden over transparantie en een nieuwe bestuurscultuur in de praktijk
te brengen," aldus Loonen in een artikel van de Limburger in juli 2021. Als de gemeenteraad niet reageert, dreigde hij verdere stappen te ondernemen.
Het heeft voor de ex-wethouder wat anders uitgepakt blijkt. Hij is dan wel zonder blinddoek voor het vuurpeloton gaan staan maar een plank voor zijn kop heeft schijnbaar toch verhinderd om te herkennen waar het om ging.
De zaak benadrukt de schadelijke gevolgen van politieke corruptie en hoe de burger de rekening betaalt voor de dubieuze praktijken van bestuurders. Loonens pogingen om zijn naam te zuiveren via een rechtszaak, werden afgewezen, wat een overwinning betekent voor de vrijheid van pers en de noodzaak om machthebbers kritisch te blijven volgen.
Naschrift: Venray-Transparant heeft zeer veel aandacht gegeven aan de het dossier Loobeekdal. De scheve schaats rol van de ex-wethouder is nu (deels) duidelijk. De onderste steen in het stinkdossier Loobeekdal is nog steeds niet boven. Er is schade aan het Loobeekdal en aan particuliere eigendommen als gevolg van illegale activiteiten binnen het project herinrichting Loobeekdal. We blijven graven….