Displaying items by tag: waterschaplimburg

LOOBEEKDAL - Het Waterschap Limburg gaat de regels bij grondtransacties aanscherpen om alle schijn van belangenverstrengeling te voorkomen. Dit gebeurt naar aanleiding van een omstreden gronddeal in Venray.

Zo moet het waterschap bij alle gesprekken over de aan- en/of verkoop van grond met twee personen aanwezig zijn en moeten er van alle gesprekken schriftelijke verslagen gemaakt worden. Zijn bijvoorbeeld wethouders of gedeputeerden als privépersonen bij de onderhandelingen met waterschap betrokken, dan wordt de burgemeester respectievelijk de commissaris van de koning daarvan vertrouwelijk op de hoogte gesteld.

Met de strengere regels wil het waterschap alle schijn van belangenverstrengeling voorkomen. ‘Want de ‘schijn van’ doet net zozeer afbreuk aan het vertrouwen in het Waterschap Limburg als een daadwerkelijke schending van de integriteitsregels’, aldus het dagelijks bestuur.

Integriteitscoördinator
Behalve het aanpunten van de regels, stelt het dagelijks bestuur voor de integriteitscommissie uit te breiden van drie naar vijf leden en een integriteitscoördinator aan te stellen.

Het waterschap past de regels aan naar aanleiding van onderzoeken naar een gronddeal in het Loobeekdal in Venray. De toenmalige Venrayse wethouder Jan Loonen en diens broer kochten daar als privépersonen tientallen hectares grond van het waterschap. Daarbij werden gesprekken gevoerd tussen de familie Loonen en de toenmalige dijkgraaf zonder dat daar ambtenaren van het waterschap bij aanwezig waren.

Hoffmann
Het waterschap concludeerde toen naar aanleiding van een onderzoek van het bureau Hoffmann dat er geen regels overtreden waren, omdat die er toen niet waren. Die komen er nu dus wel.

Lees ook: Niks aan het handje, maar intussen moet er wel veel anders bij het Waterschap Limburg

Jan Loonen moest in Venray vertrekken als wethouder na een door de gemeente ingesteld onderzoek van bureau Berenschot. Die concludeerde dat er op drie punten sprake zou kunnen zijn van ‘enige’ schijn van belangenverstrengeling.

Lees ook: Weggestuurde Venrayse wethouder Jan Loonen: ‘Ik ben voor het vuurpeloton gaan staan zonder blinddoek’

Het Algemeen Bestuur van het waterschap bespreekt de aangescherpte integriteitsregels woensdag 29 september in zijn vergadering.

Bron: De Limburger
Foto: Het Loobeekdal in Venray.Afbeelding: archief Gé Hirdes

LOOBEEKDAL - Heeft wethouder Jan L. boter op zijn hoofd? Om dit uit te zoeken is nu de gemeenteraad aan zet, want eerlijkheid duurt toch nog altijd het langst! Mocht echter de gemeenteraad in deze niet handelend optreden, zodat de waarheid in de doofpot zal verdwijnen, dan zullen velen met ons de onderste steen naar boven halen.

Toelichting bij akte van levering en vestiging kwalitatieve verplichtingen

(Kenmerk: 2017_Z9396, zaaknummer: 64654, d.d. 12 juni 2020)

Verkoper: Waterschap Limburg, volmachtgever Patrick van der Broeck, dijkgraaf sedert 1 januari 2017.

Onderhandse akte aangeduid met "de koopoverenkomst" opgemaakt d.d. 17-12-2016 door Ger Driessen, dijkgraaf tot 1 januari 2017.
De notitie afrondend gesprek d.d. 15-11-2016 opgesteld door Ger Driessen hebben wij niet in kunnen zien.

Koper: Wethouder Jan Loonen en zijn echtgenote.

In totaal wordt ca. 33 ha door Jan Loonen en echtgenote aangekocht van het Waterschap Limburg voor een bedrag van
ad € 742.297,50.
Voor omvorming van landbouwgrond naar natuurterrein (kruiden-faunarijk grasland) en naar permanent grasland ontvangt koper een vergoeding ad € 383.202,65 zodat € 359.094,85 resteert.

In het kader van het project herinrichting Loobeek zal de Loobeek zodanig worden verlegd dat deze op eigendommen van koper komt te liggen.

Koper kan en gaat gebruik maken van de subsidieregeling natuur van de provincie Limburg. Deze subsidieregeling kent volgens deskundigen geen einddatum, dus zorgt voor een constante stroom van extra inkomsten voor Jan Loonen en zijn echtgenote.

De overige inkomsten bestaan uit:

• uitrijden van 20 ton ruige stalmest per ha per jaar;
• hooiwinning en beweiding (pachtinkomsten).

Alle kosten die betrekking hebben op de inrichting van het Loobeekdal komen voor rekening van het Waterschap.

Download hier de Akte van levering en vestiging kwalitatieve verplichtingen

Toelichting bij akte van levering en vestiging van kwalitatieve verplichtingen
(Kenmerk: 2017-Z9396, zaaknummer: 64753, d.d. 12 juni 2020)

Verkoper: Waterschap Limburg, volmachtgever Patrick van der Broeck, dijkgraaf sedert 1 januari 2017.

Koper: Wethouder Jan Loonen

In totaal worden 2 percelen cultuurgrond aangekocht, sectie Z nummer 71 (2ha28a7ca) en sectie Z nummer 500 (2ha27a73ca) voor een bedrag ad € 227.900,- v.o.n.

Voor omvorming van landbouwgrond naar natuurterrein (kruiden-faunarijk grasland) ontvangt koper een vergoeding ad € 179.191,25 zodat € 48.708,75 resteert (namelijk € 1,07 per m2), te betalen door koper.

De overige inkomsten bestaan uit:

• uitrijden van 20 ton ruige stalmest per ha per jaar;
• hooiwinning en beweiding (pachtinkomsten).
  
  

Download hier de Akte van levering en vestiging kwalitatieve verplichtingen

Toelichting bij akte van rectificatie
Zaaknummer 64654, d.d. 30 juni 2020

Deze akte van rectificatie zet de puntjes op de i met betrekking tot de levering van de ca. 33 ha zoals vermeld in de akte van levering d.d. 12 juni 2020, eveneens met zaaknumer 64654.

Download hier de Akte van levering en vestiging kwalitatieve verplichtingen

Toelichting bij levering
(202002867, d.d. 29-09-2020)

Verkoper: Waterschap Limburg, volmachtgever Patrick van der Broeck, dijkgraaf sedert 1 januari 2017.

Koper: Jan Loonen en echtgenote.

Betreft: 3 bospercelen (Venray, Z 76, Z 151, Z 138)

Waterschap Limburg heeft deze bospercelen aangekocht van Staatsbosbeheer met als doel deze direct door te leveren aan Jan Loonen.

Staatsbosbeheer legt het Waterschap de verplichting op om de bospercelen in stand te houden, m.a.w. niet te rooien.

Download hier de Akte van levering en vestiging kwalitatieve verplichtingen

Toelichting bij levering
(Dossiernummer 2017.0055.01, d.d. 22-03-2017)

Aankoop kavels gelegen te Heide, plaatselijk bekend als Volen.

Verkoper: particulier.

Koper: Jan Loonen, gevolmachtigde: broer Toon Loonen, fractievoorzitter voor het CDA in de gemeenteraad van Venray.

Koopprijs € 490.000,- k.k., een kleine € 6,- per m2.

Download hier Dossiernummer 2017.0055.01/AH

+ een verhelderend stukje rekenwerk

LOOBEEKDAL - Sinds de berichtgeving over grondtransacties in het Loobeekdal tussen privé-persoon Jan Loonen en het Waterschap Limburg in NRC, waarin de wethouder grondzaken onder meer beticht wordt van handelen met voorkennis, belangenverstrengeling en schending van de integriteitscode, is er veel gebeurd en gepubliceerd. Het presidium van de gemeenteraad, onmiddellijk bijeengeroepen door burgemeester Winants, besloot op basis van de toen beschikbare kennis om Jan Loonen niet te schorsen, maar wel een extern onafhankelijk onderzoek op te starten. De uitkomst van dit onderzoek is echter naar verwachting pas kort voor de zomer bekend. Al die tijd kan Loonen gewoon aanblijven alsof er niets aan de hand is, terwijl de aktes gepubliceerd op deze website toch overduidelijk aantonen dat hij als wethouder grondzaken en als grootgrondbezitter het Waterschap Limburg naar zijn hand heeft gezet. Het eindresultaat is dat Waterschap Limburg 37 hectare grond die het zelf kocht van Provincie, Staatsbosbeheer, gemeente Venray en particulieren, doorverkocht aan Loonen. Hierbij kreeg Loonen meteen ruim een half miljoen euro terug wegens afwaardering van de grond, gemeenschapsgeld dat Waterschap Limburg zelf had kunnen houden als ze de gronden niet hadden doorverkocht en zelfs hadden kunnen inzetten bij de onteigening van de gronden die reeds in het bezit waren van Loonen. Daarnaast ontving en ontvangt Loonen ook nog eens een jaarlijkse subsidie (ook gemeenschapsgeld!) van de Provincie i.v.m. natuurontwikkeling, terwijl hij ook nog eens de mogelijkheid had en heeft om jaarlijks 20 ton ruige stalmest per hectare te laten dumpen, hooi te oogsten en de gronden te verpachten. Al met al een geweldige bron van inkomsten voor Jan Loonen (zie Kengetallen onderaan dit artikel).
Kortom, waarom zouden we moeten wachten op de formele uitslag van het onderzoek, als de raadsleden in feite al voldoende bewijs tot hun beschikking hebben om te concluderen dat Loonen onrechtmatig heeft gehandeld en dus om Loonen weg te sturen.
Het meest verbazingwekkende is eigenlijk dat hij nog niet uit eigen beweging is opgestapt.

Kengetallen:

Marktprijs landbouwgrond / cultuurgrond: ca. € 5,- tot € 6,- p/m²

Kostprijs betaald door Jan Loonen aan Waterschap Limburg : € 1,07 p/m²

Opbrengst ruige stalmest per hectare p/jr : € 208,-

Geliberaliseerde pacht € 990,- per hectare p/jr (prijs Gemeente Venray, vrije prijs voor periodes korter dan 6 jaar)

Pachtprijs Zuidelijk Veehouderijgebied € 580,- per hectare p/jr (prijs Gemeente Venray, pachtduur langer dan 6 jaar)

De jaarlijkse uitkering vanuit het Provinciaal Natuurbeheerplan en Subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Natuur en Landschap Limburg (SKNL) bedraagt € 182,39 per hectare (bron: BIJ12)

Totale opbrengst per hectare per jaar:

Ruige stalmest € 208,-
Pacht (gemiddeld) € 785,-
SKNL-subsidie € 182,39
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
Totaal belastingvrij € 1175,39 per hectare per jaar.

Even rekenen:

1 hectare faunarijk grasland kost Jan Loonen € 10.700,-

Belastingvrije opbrengst per hectare € 1175,39 *

Netto rendement per hectare per jaar is 11%.

Overig:

Voor aanleg en herstel van kruiden en faunarijk grasland bedraagt de eenmalige subsidie (maximaal) €15.000,- per hectare (bron: BIJ12).

* dit geldt niet alleen voor de 37 hectare aangekocht van Waterschap Limburg maar ook voor alle overige reeds eerder door Jan Loonen van derden aangekochte percelen gelegen in het Loobeekgebied.

LOOBEEKDAL - Een van de vergaderstukken tijdens de AB vergadering (12 mei jl.) van Waterschap Limburg over het integriteitsrapport van onderzoeksbureau Hoffman bevat de door WL geaccordeerde lijst van eisen van de Loonens. Deze lijst is het voor de Loonens uiterst succesvolle eindproduct van jarenlang traineren van de onderhandelingen met het toenmalige waterschap WPM. WPM wilde het Loobeekdalproject progressie laten maken en de Loonens wisten dat zij met de percelen die zij in bezit hadden in het Loobeekdal strategisch konden onderhandelen, daarbij gebruikmakend van de tijdsdruk waarmee WPM opgescheept zat. De voordelen die de Loonens hiermee uiteindelijk uit het vuur hebben gesleept, in goed overleg met waarnemend dijkgraaf Ger Driessen, zouden wel eens tegen de € 2.000.000,- kunnen lopen. Een precieze berekening laat nog even op zich wachten. Bijna 2 miljoen aan gemeenschapsgeld is op deze manier terechtgekomen bij een familie van meedogenloze onderhandelaars, waaronder een wethouder Grondzaken, zonder dat B&W en de gemeenteraad van Venray hun ook maar een strobreed in de weg legden.

Bekijk hier de wensenlijst van de Loonens
en hier de definitieve versie.

LOOBEEKDAL - Onlangs is het Hoffmann rapport waarin verslag wordt gedaan van het onderzoek met betrekking tot de grondtransacties Waterschap Limburg en wethouder Jan Loonen. Omdat er geen integriteitsregels waren konden ze ook niet worden geschonden. Het leek wel of het Waterschap blij was met het resultaat. Wel had “het beter gekund” en “nooit meer op deze manier”.

Jan Loonen heeft niet alleen al de jaren dat het Loobeekdal project speelt achter de knoppen gezeten maar heeft ook privépersoon of namens Maatschap Loonen onderhandeld met het Waterschap. De waarschijnlijk integere bestuurders blijken volgens het Hoffmann rapport grote moeite te hebben gehad met de onderhandelingstactiek en de eisen die door Jan Loonen werden gesteld. Waarnemend dijkgraaf Ger Driessen veel minder, er was immers “toch genoeg geld”. Hij vergat er waarschijnlijk bij te zeggen dat dit gemeenschapsgeld was. Hadden andere grondbezitters in het Loobeekdal minder gekregen waardoor de pot voor degene die het langst wachtte en tegenstribbelde het vetst gevuld was. Dit in combinatie met een bevriende Dijkgraaf lijkt het kip met de gouden eieren.

Uit het mailverkeer, aantekeningen en andere documenten die op de website van het Waterschap raadpleegbaar zijn blijkt Jan Loonen niet alleen een harde onderhandelaar maar blijkt hij ook andere grondeigenaren in het Loobeekdal een loer te willen draaien. Het lijkt (voorzichtig uitgedrukt) ook dat het bestuur van het Waterschap ook voor de gek gehouden wordt. Raar dat hier nog niemand iets in de openbaarheid over gezegd heeft.

Jan Loonen vraagt aan Waterschap om lage druk op gronden in de omgeving te creëren om het pachten van gronden door Loonen niet in prijs op te drijven.
Zie hiervoor 4.8 Bijlage 6 RH Bijlage H - Mailwisseling juli 2012 (AVG).
Wat wordt bedoeld met lage druk? Wil hij dat de buren van Maatschap Loonen niet te veel moeten betalen voor grond die ze aankopen van het Waterschap of wil hij op andere wijze de waarde van deze gronden verminderen, bijvoorbeeld door ze af te waarderen. Wellicht op het eerste gezicht fijn voor de eigenaren maar duidelijk is dat dit alleen maar uit eigen belang is ingegeven. Een lage pachtprijs is het doel. Als wethouder grondzaken, plattelandszaken lijkt dit niet door een hoge moraliteit te zijn ingegeven.
Daarnaast zou later wanneer zijn koopprijzen bepaald werden de al eerder toegepaste – dus lagere – prijzen opnieuw gehanteerd worden. Zo leverde die zogenaamde druk op grondprijzen direct (bij koop) en indirect (bij pacht) voordeel op.

Jan Loonen is geen agrariër maar doet wel alsof!
Zie ook: 4.8 Bijlage 6 RH Bijlage N - Voorstel 09-09-2016 (AVG).
Zie hiervoor ook: 4.8 Bijlage 6 RH Bijlage R - 32 punten overeenkomst (AVG) (1) en met name punt 1. Waterschap wil na het zogenaamde “Pact van Roermond” in zee gaan met agrariërs in het Loobeekdal. Grond kopen en verkopen en ook vergoedingen voor lagere waarden van de gronden.
Het lijkt dat ook het waterschapsbestuur hier om de tuin geleid wordt en wel door het waterschap zelf. Tijdens de onderhandelingen lijkt op 9-9-2016 alle grond naar Maatschap Loonen te gaan. Echter daarna komt Jan Loonen nog met eis dat het ook naar hem en zijn vrouw gaat. Toch wel een vreemde gang van zaken, Jan Loonen en zijn vrouw zijn geen agrariër.

Het bestuur van het Waterschap is hier (bewust?) niet van op de hoogte gebracht of als dit al zo zou zijn niet transparant. Pas in de aktes van levering kwamen Jan en zijn echtgenote officieel ten tonele. Pact van Roermond en de wil van Waterschap om de boeren erbij te betrekken en grond te geven wordt hier met voeten getreden. Particulieren hadden toch geen kans om deze gronden te verwerven, echte agrariërs waren kansloos en hoe zou de prijs zijn geweest voor een particulier? Door alleen te zeggen dat je misschien zelf vleeskoeien wil laten grazen op deze gronden maakt je nog geen boer. Alweer een mes in de rug van de buren?
Hoe zit het trouwens met alle subsidies die hij later ontvangt, gelden deze ook voor niet agrariërs?

Jan Loonen wil groen blauwe diensten naar het project toe trekken.
Zie ook: 4.8 Bijlage 6 RH Bijlage H - Mailwisseling juli 2012 (AVG).
Het waterschap wil hem daarbij helpen en vraagt hierbij zelf de hulp van Jan.
Als je bedenkt dat deze diensten goed gesubsidieerd worden en wij dit dus allemaal meebetalen, zal men samen wel goed hun best hebben gedaan. Het rapport van Hoffmann en de veel besproken 32 puntenlijst spreken verder voor zich.

Naast de meer dan gewoonlijke bevoordeling in geld en gronden nog wel een paar aandachtspuntjes. Als deze niet door Berenschot worden opgepakt, misschien omdat dit niet binnen de opdracht valt, is het aan de politiek om dit op te pakken waarbij hoor en wederhoor niet vergeten mag worden.

Opmerkingen bij het rapport:

blz 9, laatste zin: 'Uit gesprekken werd bekend dat grondverwervers van het WL nooit het vereiste taxatierapport voor de transactie zelf opstellen'. Vooral het woord 'vereiste' valt op. Het is niet alleen normaal maar ook vereist dat er tevoren getaxeerd wordt. En liefst door een deskundige en onafhankelijke persoon. Het lijkt er op dat dit dus helemaal niet is gebeurd.

blz 10, halverwege: 'Dupont heeft verklaard dat hij de 32 puntenlijst destijds niet heeft gezien. Een medewerker Waterschap twijfelt of deze punten bij het secretariaat ter inzage hebben gelegen. Dit betekent dat de inzageprocedure dus niet correct is gevolgd. Ger Driessen heeft het in de Limburger over wel 12 ogen die hebben meegekeken. Maar dus niet deze.

Blz 29 Jan Loonen suggereert aan Waterschap om gronden niet naar Staatsbosbeheer maar naar Agrariërs te laten gaan. Hij had ambities om vleeskoeien te laten grazen. Wordt Jan Loonen en zijn echtgenote nu verder als agrariër gezien gelijk aan de andere agrariërs die wel interesse kunnen hebben in gronden? Wel erg makkelijk en tegelijk een excuus om met hem te kunnen onderhandelen? N.B. zouden de subsidies die later in beeld komen ook aan een niet Agrariër worden verleend?

Bij de 32 punten (Loonen kreeg in minsten 75% van de gevallen zijn zin). Hierbij enkele opmerkingen.

Punt 12, Nieuwe brug inclusief toegangsweg. Was dit noodzakelijk of is dit een extraatje? Hoe was het besluitvormingsproces hiervoor bij de gemeente? Heeft men dit bij gemeente moeten regelen, aanvragen etc. Vergunningen etc.?

Punt 18, Weg Boterpot aan openbaarheid onttrekken. Besluit moet door gemeente worden genomen. Wat is invloed Waterschap hierbij geweest en hebben ze verteld dat dit met Loonen is afgesproken? Heeft Jan Loonen kenbaar gemaakt bij de gemeente dat hij bij de onderhandelingen hierover betrokken was en zich afzijdig gehouden (als dat al zou kunnen) van de besluitvorming?

Punt 19, De maatschap Loonen gaat het bouwvlak uitbreiden met 1 ha. Men wil dat het Waterschap dit eventjes regelt. Dit kon niet maar hoe is het hier verder gegaan richting gemeente? Waterschap zal brief schrijven aan gemeente om haar opvatting duidelijk te maken. Benieuwd of deze brief in het onderzoek nog opduikt?

Punt 25, De toe te delen grond al vanaf januari 2017 ter beschikking. Leuk voordeel omdat nu ook al mest kan worden uitgereden, gras worden geoogst etc. Waarschijnlijk gaat men dus ook gebruiken zonder dat de bestemming al is aangepast. Met Ger Driessen/Waterschap werden afspraken gemaakt om 20 ton mest uit te rijden per ha. Heel vreemd en bij de behandeling bestemmingsplan Loobeekdal door een ambtenaar zelfs ongewenst genoemd.

Verder is ook het bestemmingsplan Beek 1 gerealiseerd met o.a. de argumentatie dat Jan Loonen met het idee speelde om zelf nog eens te starten als ondernemer (houden van mestvee. Zie ook de mail van Jan Loonen van 2 juli 2012 aan Waterschap. Hier stelt hij als eis: Planalogische medewerking met de uitbreiding melkveebedrijf Beek 1 met vleesveestal en bedrijfswoning. Hij was er dus al veel eerder mee bezig. Was Jan bij het schrijven van deze mail vergeten dat hij wethouder is van dezelfde gemeente Venray die moet beslissen over de bestemmingswijziging?

Wat blijkt is dat bij de 32 eisen regelmatig een gemeentelijke bevoegdheid of taak om de hoek komt: opmerkingen over bouwblok, afsluiten openbare weg, opknappen openbare weg, brug, reststukken, kapvergunning, etc, etc. Het gaat om een veelheid gemeente-gerelateerde zaken. Deze dienen allereerst verzameld en in kaart gebracht. Daarna gaat het om het vervolg: hoe is over deze zaken door Loonen, Waterschap, Provincie, Maasgaard en Gemeente gecorrespondeerd. Alle stukken, mails, etc. verdienen volledige openbaarheid. Pas daarna is een gedegen oordeel over de juiste of onjuiste toepassing van regels mogelijk. Gelukkig heeft Jan Loonen maximale medewerking toegezegd: hij mag zijn correspondentie inleveren. Op de thans voorliggende beperkte hoeveelheid stukken van 1 partij (enkel nog het Waterschap) kan geen gedegen oordeel worden gebaseerd. Goed werk heeft tijd nodig.

Ook is er behoefte aan openbaarheid rond de zeer vele bijbanen van Jan Loonen tussen 2010 en heden. Die openbaarheid kan duidelijk maken waar en wanneer Loonen in welke hoedanigheid aan tafel zat. De lijst is misschien onvolledig maar het is een gemeentelijk stuk dat op basis van de WOB (Wet Openbaarheid Bestuur) kan worden opgevraagd. Zo bleek Jan Loonen vice-voorzitter te zijn van de CDA gerelateerde Waterbelangpartijen, waar hij zelf nog als lijstduwer optrad. Gevolg is een slager die zijn eigen vlees keurt.

Voordat de Loobeek weer ging kronkelen had Jan zijn schaapjes al op het droge. Als hij na zijn afscheid als wethouder toch nog vee in het Loobeekdal laat grazen zullen dit ongetwijfeld gouden kalveren zijn.

LOOBEEKDAL - De fracties Bedrijven, VVD, 50PLUS en Lokaal-Limburg binnen het Waterschap hebben op 13 mei vragen gesteld aan het dagelijks bestuur. In een eerder artikel “Vrienden van Loonenbeek” heeft u kunnen lezen dat er € 375.692,10 doorgeschoven was aan de familie Loonen. Het dagelijks bestuur van het Waterschap is niet compleet geweest en heeft aanvullende informatie verstrekt aan de bovengenoemde partijen. De € 375.692,10 is niet correct het moet € 409.792,10 zijn.
Onderstaand de begeleidende email van Keulers van het Waterschap aan de fracties.

Van: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Verzonden: woensdag 16 juni 2021 08:03
Onderwerp: Aanvullende beantwoording artikel 35-vragen over betrokkenheid van dhr. Loonen bij Waterbelang / aanvullende vragen m.b.t. casus Loobeekdal en de deal met Loonen c.s.
Aan de leden van het algemeen bestuur en de burgercommissieleden
Beste dames en heren,
Onder verwijzing naar onderstaande mail en de daarbij behorende bijlagen, treft u hierbij nog een aanvullende beantwoording aan van het dagelijks bestuur.
Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,
Erik Keulers
secretaris-directeur

Bekijk of download hier de aanvullende informatie.

Blijkbaar heeft het onderzoek van Berenschot in opdracht van de gemeenteraad nog een lade losgetrokken bij het Waterschap. Het Algemeen bestuur heeft maar snel een briefje geschreven om vooral niet de schijn van toedekken te wekken. Waarom is er meer geld geschoven? Lees hieronder en laat u verbijsteren.

Op 3 november 2016 is er een reactie gegeven door het waterschap op de 32 punten eisenlijst van de Loonens, binnen het Waterschap de Sinterklaaslijst genoemd.
Betreffende punt 26 wordt aangegeven dat de Loonens het Bouwvlak met circa 1 ha netto gaat uitbreiden. De natuurontwikkeling in het Loobeekdal wordt door de gemeente Venray gewaardeerd als tegenprestatie voor de uitbreiding van het bouwvlak zodat geen andere ruimtelijke tegenprestatie hiervoor noodzakelijk wordt geacht.
Reactie Waterschap: Niet akkoord. WMP is bereid bij de gemeente te informeren. De eis staat volledig los van het project herinrichting Loobeekdal en kan door WMP niet worden beïnvloed.
In het afrondend gesprek d.d. 5 november 2016 met de familie Loonen-Muijsers/Maatschap Loonen waarbij de 32 eisenlijst is doorgenomen is reeds een andere formulering te ontdekken. Er is namelijk een afspraak gemaakt:
WMP is bereid bij de gemeente in een separaat schrijven hun opvatting kenbaar te maken. De invulling van de vraag (lees eis voor de Loonens) kan door WMP niet worden bepaald. Maar is des gemeente.
In de brief van het dagelijks bestuur aan de 15 juni 2021 fracties Bedrijven, VVD, 50PLUS en Lokaal-Limburg staat de wekelijkheid te lezen nl.
Punt 26: Met betrekking tot de door gemeente Venray aan maatschap Loonen gevraagde financiële compensatie voor het uitbreiden van het bouwvlak, is afgesproken dat Waterschap Limburg, gemeente Venray en maatschap Loonen ieder 1/3 gedeelte voor hun rekening nemen. Dit impliceert voor het waterschap kosten ter grootte van € 20.500.
Conclusie is dat Sinterklaas toch is langsgekomen. Ook interessant is dat volgens Waterschap de twee afspraken op 19 juni 2019 zijn gemaakt. Toen was Jan Loonen lid bestuur Stichtingen Waterbelang. Waterschap schrijft eerder dat men dit niet hoefde te melden omdat tijdens de transacties Jan Loonen toen geen bestuurslid was. Bij deze afspraken was hij dit dus wel.

Bekijk of download hier de sinterklaas mail.
Bekijk of download hier de afsprakenlijst 32 punten.

Hieronder een reactie op de kwestie van één van de fractieleden:
“Nogmaals, er valt weinig terug te draaien want dit zijn allemaal zaken die reeds hebben plaatsgevonden, maar Ger Driessen en Jan Loonen zouden zich als maatschappelijke bestuurders met een voorbeeldfunctie moeten schamen”.

Al met al een verbijsterende gang van zaken. Het trieste is dat “zich schamen” schijnbaar niet voorkomt in het woordenboek van de CDA bestuurders als er wat te graaien valt.

LOOBEEKDAL - Afgelopen week 19 augustus is bekend geworden dat de fracties Lokaal Limburg en 50Plus in het algemeen bestuur hun steun aan het dagelijks bestuur van het Waterschap Limburg beëindigen. Drie partijen zijn ontevreden over de evaluatie van een omstreden gronddeal van het waterschap met de Venrayse ex-wethouder Jan Loonen en zijn familie in 2016. Op de website van het waterschap wordt geen enkele melding gemaakt van dit feit. Blijkbaar wordt dit niet als nieuws gezien.

Het CDA heeft in het algemeen bestuur 14 van de 30 posities. De drie bovengenoemde partijen en VVD hebben getracht het Loobeekdal stinkdossier verder transparant te maken. Er is uit het onderzoek van Hoffmann vastgesteld dat:

• wethouder en grootgrondbezitter Loonen persoonlijk is bevoordeeld;
• de deal niet transparant is tot stand gekomen, maar in achterkamertjes.
  
  

Een motie van treurnis rond 7 juli ingediend door de drie partijen en oppositiepartij VVD werd vakkundig gesmoord door het door het CDA gedomineerde dagelijkse bestuur. Loonen en Driessen zouden wel eens hun tanden kunnen laten zien en een juridische aanklacht kunnen indienen, werd gevreesd.

Meer argumenten had het CDA bolwerk binnen het Waterschap niet nodig. Streep eronder en doorgaan….

Echter wat de leden in de diverse fracties van het algemeen bestuur vroeger ongetwijfeld van hun pappies en mammies hebben geleerd is dat zachte heelmeesters stinkende wonden maken. Dan blijft de wond pruttelen er blijft er een onbestemd gevoel over. Dat is nu het geval.

Een paar voorbeelden:

• In mei 2021 wordt gemeld dat De VVD-fractie in het algemeen bestuur van Waterschap Limburg een melding gaat maken bij het nieuwe integriteitsmeldpunt dat waarnemend gouverneur Remkes heeft opgericht. De VVD is niet tevreden en zelfs geschokt over de manier waarop het debat over de kwestie Loonen is gevoerd.
• Er is een constante druk van onderzoeksjournalisten die exact weten dat de onderste steen nog lang niet boven is.
• De onderzoeksopdracht uitgezet door het waterschap aan recherchebureau Hoffmann is beperkt gehouden. Deze tactiek wordt doorzien en beschouwd als een vorm van minachting richting de burger.
• De burger dossiers die aanleiding hebben gegeven tot de onderzoeken zijn allemaal doorgezet naar het integriteitsmeldpunt van waarnemend gouverneur Remkes waarvan verwacht wordt dat die niet dezelfde moraal heeft als het Waterschap.
• Het imago van het waterschap als instrument voor watervraagstukken heeft een flinke deuk opgelopen bij de burgers, die de zaak voor een groot deel financieren middels waterschapsbelasting.

Het is tijd dat het waterschap uit zijn bubbel treedt. Het waterschap is niet gediend bij het bedienen van politieke vrienden en lobbyclubs. Het staat ten dienste van de maatschappij. Het dient zich daarnaar te gaan gedragen. Bij de integriteit van dit instituut worden nu grote vraagtekens gezet door de burgers. De burger is niet blind en eist bij integriteitsvraagstukken uitzoekwerk tot op de bodem. Het is 100% duidelijk dat het inrichten van het Loobeekdal voor melkveehouders al vóór 2010 is begonnen door deze lobby (dossier “de verdwijnbosjes”).

Een juridische aanklacht door Loonen/Driessen zou een geweldige impuls geweest zijn om verder klaarheid te schenken in dit dossier. Dat het door het CDA gedomineerde bestuur dit risico niet wilde lopen is een gemiste kans en het dossier Loobeek ettert door omdat er politieke besluitvorming in het spel is en geen zakelijke besluitvorming.

Tijd voor verandering! Moet de politiek verdwijnen uit Waterschappen? Deel uw gedachten hierover met Venray Transparant.

LOOBEEKDAL - In een voorgaande artikel op Venray-Transparant d.d. 26 augustus heeft u het navolgende kunnen lezen, quote:

“Echter wat de leden in de diverse fracties van het algemeen bestuur vroeger ongetwijfeld van hun pappies en mammies hebben geleerd is dat zachte heelmeesters stinkende wonden maken. Dan blijft de wond pruttelen er blijft er een onbestemd gevoel over”.

Venray-Transparant riep op om uit de belangenbubbel te treden omdat het waterschap niet is gediend bij het bedienen van politieke vrienden, zakenvriendjes en lobbyclubs. Het staat ten dienste van de maatschappij!

Nieuwe ontwikkelingen geven nu aan dat het bestuur zichzelf uit de tent aan het vechten is. Dijkgraaf Patrick van der Broeck van het Waterschap Limburg stelt dat het voltallige dagelijks bestuur heeft aangegeven verdere samenwerking met bestuurslid Har Frenken (Fractie Ongebouwd) niet meer te zien zitten. Dat gebeurde allemaal tijdens een vergadering op woensdagavond 3 november jl. van het algemeen bestuur van het waterschap.

Aanleiding was een onderzoek naar de aankoop van een stuk grond door de vrouw van Frenken. Frenken zelf beschouwt de kwestie als een afrekening. Volgens hem had dat te maken met een uit de hand gelopen conflict met dijkgraaf Patrick van der Broeck over de Loonenbeekdeal.

Frenken vond dat de dijkgraaf van der Broeck niet de aangewezen persoon was om als portefeuillehouder integriteit op te treden in een onderzoek naar de gang van zaken rond het Loobeek project in Venray. Van der Broeck was daar eerder als wethouder in Venray en gedeputeerde bij betrokken, zo zegt Frenken. Har Frenken heeft daarop aangegeven op te stappen omdat hij geen knip voor de neus waard zou zijn als hij dat niet deed.

Binnen het waterschap worden er dus over en weer meldingen gedaan aan Remkens via het meldpunt Misstanden van de Provincie. Vervelend voor Remkens omdat hij nu een andere veel lucratievere schnabbel heeft bij de vorming van een regering. Dat geneuzel in Limburg is nu even niet meer interessant. De tijd dat hij hier in Limburg zou moeten besteden aan het uitmesten van bijvoorbeeld het waterschap heeft hij natuurlijk niet meer.

Echter het zaadje is geplant en ook van der Broeck is nu aangeschoten wild. Het Algemene Bestuur heeft besloten een extern onderzoek te laten instellen naar de gang van zaken.

Er is door Marc Breugelmans van Fractie Waterbelang (lees CDA) wel als voorwaarde meegegeven dat het onderzoek niet te lang mag duren. Een kort Hoffmannetje of Berenschotje is schijnbaar voldoende om de onderste stenen in de beerput budgetvriendelijk te laten liggen.

Har Frenken heeft tijdens de vergadering geroepen dit een extern onderzoek te licht is. In de kwestie Loonen / Driessen gronddeal is er volgens Frencken informatie achter gehouden. Wat hem betreft moet het OM aan de bak.

De zachte heelmeesters (lees het algemeen en dagelijks bestuur) doen hun best om de wond te smoren en af te dekken. De stinkende wond pruttelt echter lekker door.

Wat Venray-Transparant betreft moet het onderzoek nog breder om het waterschap grondig uit te mesten. Onderzoek ook alle belangen van de bestuurders via een gericht onderzoek naar alle nevenfuncties die de bestuurders in het Dagelijkse en Algemene bestuurder.

Lees als opwarming eerst eens navolgende artikel van De Groene Amsterdammer https://www.groene.nl/artikel/we-werken-gewoon-heel-goed-samen

Een (gratis) voorzetje even gegoogeld ter inspiratie aan de bestuurders bij het waterschap (of Johan als hij nog interesse heeft). Dit over een willekeurige bestuurder van het waterschap waarbij de website van het waterschap geenmbezoldigde nevenfuncties meldt, maar heeft hij die werkelijk niet?

Jan Houwen is zo een bestuurder. Algemeen bestuurder Jan Houwen heeft bij Waterschap Limburg geen bezoldigde nevenfuncties opgegeven:
https://www.waterschaplimburg.nl/bestuur/algemeen-bestuur-0/samenstelling/janhouwen/

Houwen zelf is directeur van het vrij grote advies- en ingenieursbureau Volantis in Venlo. Dat bureau is zeker geen onbekende van het Waterschap Limburg. Volantis doet een datamanagementproject voor het Waterbedrijf Limburg, een volle dochter van het waterschap. Daarnaast vraagt Houwen namens zijn bedrijf ook vergunningen aan voor klanten.

Volantis https://drimble.nl/bedrijf/venlo/19575084/volantis-groep-bv.html
Volantis Groep BV is ook een deelneming van Houwen Management BV. Kantoor in het Campusgebouw Innovatoren Greenport.

https://drimble.nl/bedrijf/venray/9476717/houwen-management-bv.html

U ziet, als er een beetje moeite gedaan wordt kan er veel Transparant gemaakt worden....

Oud-wethouder Jan Loonen heeft bij de rechtbank geen gehoor gevonden voor zijn eis tot rectificatie van het boek De Vriendenreünie-Limburgse Praktijken, geschreven door NRC-journalisten Joep Dohmen en Paul van der Steen. 

In het boek wordt geschreven dat Loonen zich schuldig maakte aan belangenverstrengeling bij de aankoop van grond in Venray. Daar was hij als wethouder verantwoordelijk voor grondzaken. De rechter oordeelde dat belangenverstrengeling "feitelijk een gegeven" was door Loonens dubbele rol als wethouder en binnenslepen van familiebelangen. Hoewel er geen bewijs is dat hij zichzelf financieel heeft bevoordeeld bij deze rechtsgang, blijft het feit dat zijn handelen de gemeenschap heeft opgezadeld met aanzienlijke maatschappelijke kosten.

Eind 2022 heeft Loonen een poging gedaan om de Raad voor de Journalistiek voor zijn kar te spannen. Loonen diende een klacht in bij de Raad voor de Journalistiek over zijn weergave in het boek De Vriendenreünie - Limburgse Praktijken. Volgens Loonen bevat het boek dezelfde onjuistheden die eerder ook in NRC-publicaties zijn verschenen.

Deze publicaties hadden betrekking op een gronddeal in het Loobeekdal in Venray, wat uiteindelijk leidde tot Loonens aftreden als wethouder in 2021. Loonen stelt dat hij destijds geen reactie gaf op de NRC-artikelen vanwege een afspraak met de gemeenteraad om de kwestie stil te houden. Na publicatie van het boek besloot hij een klacht in te dienen bij de Raad voor de Journalistiek.

Loonen verwijst daarbij naar het onderzoek van bureau Berenschot, dat volgens hem aantoonde dat hij geen blaam treft en dat er slechts in drie gevallen sprake was van "enige schijn van belangenverstrengeling”. Hij beklaagde zich erover dat het boek toch opnieuw ongefundeerd stelt dat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan belangenverstrengeling bij de gronddeal met Waterschap Limburg.

De Raad voor de Journalistiek heeft de klacht destijds niet in behandeling genomen. Loonen zag dat als een zwaktebod en een impliciete schuldbekentenis. Hij zou juridische stappen gaan ondernemen om zijn gelijk te halen. Hoe dat is afgelopen is nu duidelijk.

Loonen is in juni 2021 door de gemeenteraad weggestuurd op basis van “niet integer handelen”. Loonen sprak bij de betreffende gemeenteraadvergadering over „een nieuwe golf van politieke zuiveringen in Limburg”, verwijzend naar het destijds recente vertrek van het provinciebestuur. “Er wordt gestraft om het straffen, zonder dat argumenten nog enige waarde hebben. Dit is een vooraf geplande politieke afrekening: Jan Loonen moet verdwijnen. "Het is een politieke executie”, aldus Loonen.

Venray-Transparant kreeg daarbij ook nog een veeg mee van de wethouder. Hij was het duidelijk niet gewend dat een ongrijpbare kracht buiten de politieke arena de opinie beïnvloede. De Venrayse gemeenteraad lag destijds te pitten en had niet door wat voor een spel dat er in het Loobeekdal werd gespeeld. Klokkenluiders die vanuit de burgerij op de trom sloegen was iets nieuws. De politieke vingers van de wethouder en het apparatsjiks van het CDA konden daar geen grip krijgen. 

Zijn CDA partijgenoot Anne Thielen, die vier jaar wethouder was, besloot ook haar functie neer te leggen. Ze wilde niet langer deel uitmaken van een onveilige politieke omgeving waarin het onduidelijk is wie het volgende slachtoffer zal zijn. Dat haar lichtende voorbeeld, Loonen, het veld moest ruimen was voor haar een schok. De feiten waarop de rechter onlangs vaststelde dat Loonen zijn belangen met andere partijen had verstrengeld, waren ook toen al duidelijk zichtbaar. Maar ja, al zo lang in het centrum van de gemeentelijke macht, de macht binnen het waterschap en de provincie maakt arrogant en blind. CDA bestuurders zagen de constructies van belangenverstrengelingen niet meer al stonden ze er met de neus bovenop. Wat moeten wij als belasting betalende burgers met deze zooi? Twee wethouders op wachtgeld en op kosten voor de gemeenschap in Venray! Twee “Rein Dupontjes’ uit de koker van het CDA zullen we maar zeggen. Naar andere wijzen nadat er twee eigen wethouders op wachtgeld kwamen. Toppunt van arrogantie!

In mei 2022 heeft de weggestuurde wethouder via een artikel in de Limburger aangegeven eerherstel van Venrayse gemeenteraad te willen. Zijn CDA vriend Ger Driessen zou de Venrayse wethouder niet hebben bevoordeeld.

Onder dreiging van een rechtszaak van Ger Driessen trok het waterschap de keutel van bureau Hoffmann in. Dit kwam de commissie Integriteit van het waterschap schijnbaar goed uit en die had een mooie reden om een zwaai te maken. Dit past bij de continue vertragings- en doofpot strategieën rondom het Loobeekdal dossier. Ook bij het waterschap is het CDA onder de dekmantel Waterbelang dominant in de bestuurskamer.

Nu de uitspraak van de rechter voor ligt, “belangenverstrengeling bij gronddeal Venray is een feitelijk een gegeven”, staat als een paal boven water dat ook Ger Driessen zich ook in een omgeving van belangenverstrengeling heeft begeven.

Belangenverstrengeling waarbij privébelangen samengaan met politieke verantwoordelijkheden is zeker een vorm van niet-integer handelen. In de politiek worden van bestuurders en volksvertegenwoordigers hoge normen van integriteit verwacht, omdat zij beslissingen nemen die het publieke belang dienen. Wanneer een bestuurder privébelangen heeft die in conflict kunnen komen met zijn of haar publieke functie, ontstaat er een risico dat beslissingen niet meer uitsluitend worden genomen in het belang van de gemeenschap, maar ook om persoonlijke voordelen te behalen.

Deze vermenging van privé- en publieke belangen ondermijnt de objectiviteit en onafhankelijkheid die essentieel zijn voor een eerlijk en transparant bestuur. Het kan leiden tot situaties waarin politieke beslissingen worden beïnvloed door persoonlijke motieven, wat de integriteit van het bestuur beschadigt en het vertrouwen van de burger in de politiek ernstig schaadt. In dat opzicht is belangenverstrengeling niet alleen een ethische tekortkoming, maar ook een duidelijke vorm van niet-integer handelen.

Loonen heeft altijd volgehouden dat hij niets verkeerds heeft gedaan en dat zijn ontslag onterecht was. Hij is volgens hemzelf zonder blinddoek voor het executiepeloton gaan staan. Hij voelt zich "diep beschadigd" en verlangde dat de gemeenteraad erkent dat ook hij geen schuld treft. "Nu hebben ze de kans om hun woorden over transparantie en een nieuwe bestuurscultuur in de praktijk 

te brengen," aldus Loonen in een artikel van de Limburger in juli 2021. Als de gemeenteraad niet reageert, dreigde hij verdere stappen te ondernemen.

Het heeft voor de ex-wethouder wat anders uitgepakt blijkt. Hij is dan wel zonder blinddoek voor het vuurpeloton gaan staan maar een plank voor zijn kop heeft schijnbaar toch verhinderd om te herkennen waar het om ging.

De zaak benadrukt de schadelijke gevolgen van politieke corruptie en hoe de burger de rekening betaalt voor de dubieuze praktijken van bestuurders. Loonens pogingen om zijn naam te zuiveren via een rechtszaak, werden afgewezen, wat een overwinning betekent voor de vrijheid van pers en de noodzaak om machthebbers kritisch te blijven volgen.

Naschrift: Venray-Transparant heeft zeer veel aandacht gegeven aan de het dossier Loobeekdal. De scheve schaats rol van de ex-wethouder is nu (deels) duidelijk. De onderste steen in het stinkdossier Loobeekdal is nog steeds niet boven. Er is schade aan het Loobeekdal en aan particuliere eigendommen als gevolg van illegale activiteiten binnen het project herinrichting Loobeekdal. We blijven graven…. 

LOOBEEKDAL - Bureau Berenschot is onderzoek aan het uitvoeren naar een gronddeal uit 2016 met het Waterschap Limburg waar wethouder Jan Loonen (CDA) als privépersoon bij betrokken is. Centrale vraag daarbij is of Loonen integer heeft gehandeld. Is Loonen financieel bevoordeeld bij deze deal en is er mogelijk sprake van belangenverstrengeling? Deze kwestie is in de NRC gepubliceerd en voor de acht partijen in de gemeenteraad van Venray was dat aanleiding om een onderzoek te laten instellen. Men vond dit de enige manier om de lucht te klaren. Ook Loonen zelf heeft op zo’n onafhankelijk onderzoek aangedrongen en zijn volledige medewerking toegezegd.

De gemeenteraad heeft voor Bureau Berenschot gekozen. Quote :”Dat moet een bureau van topklasse worden. Dat zijn we verplicht aan de kiezers en de samenleving". Voor dit onderzoek is ca. 34.000,-- euro uitgetrokken (bron: 1limburg 9 feb 2021). Maar wat kan een Berenschot voor dit bedrag? Hoe werken die eigenlijk? Krijgen we hier topkwaliteit of alleen topkwaliteit binnen budget?

Om u een idee te geven zou dit bedrag op navolgende wijze verbrand kunnen worden:
- 300 uur junior/stagiaire á € 75,00 is € 22.500,00
- 30 uur adviseurs en juristen á € 350,00 is € 10.500,00
- Bureaukosten € 1.000,00

De goedkope krachten worden voorop gestuurd en verzamelen informatie waarna de dure krachten screenen, analyseren en concluderen.

Berenschot is met de vragen op pad gestuurd. De hoofdvraag is: In hoeverre heeft wethouder J.W.G.M. Loonen sinds zijn aantreden als wethouder in 2010 inzake het dossier Loobeekdal en in het bijzonder de gronddeal met het Waterschap in 2016 gehandeld in overeenstemming met de gedragscodes integriteit voor wethouders van de gemeente Venray en eventueel andere van toepassing zijnde wet- en regelgeving? Welke aanbevelingen voor de gemeente (zijnde raad, college en organisatie) volgen uit het onderzoek?

Verder zijn er nog specifieke vragen geformuleerd over feiten en omstandigheden, de beoordeling van de handelwijze van wethouder Loonen en aanbevelingen. De volledige vragenlijst vindt u
in dit persbericht.

Het zal u duidelijk zijn dat als Berenschot binnen budget moet blijven het moeilijk zal zijn om de onderste steen boven te krijgen. U heeft op deze website kunnen lezen dat we hier te maken hebben met mogelijke CDA netwerkcorruptie. Dat betreft het waterschap, de provincie, LLTB en gemeente Venray. Eén van de kenmerken is dat de corruptie vaak verstopt zit in het kneden van beleid en regels om er op termijn de vruchten van te plukken. Dus er is een kans dat Berenschot de onderzoeksvragen gaat toetsen aan de regels die door netwerkcorruptie tot stand zijn gekomen. Zeg maar gelegaliseerde corruptie. Voor de inrichting van het Loobeekdal en met name een melkveebedrijf aan de Boterpot, is er door de CDA architecten al aangelegd tussen 2005 en 2010. Om dit soort beerputdossiers helder te krijgen zijn onderzoeksjournalisten vaak jaren aan het puzzelen.

Dus gemeenteraad Venray, je maait wat je zaait. In dit geval maai je wat je in de vorm van € 34.000,00 hebt gezaaid. Van belang is in elk geval dat de deal tussen Ger Driessen en Jan Loonen boven water komt. Concreet de “notitie afrondend gesprek de dato vijf november tweeduizend zestien inclusief aanvullingen van de heer Ger Driessen en Jan Loonen”. Ook van belang is dat transparant wordt wat de gemeente in de reactie op de zienswijzen Venray bedoelt met “afspraken die in het verleden reeds zijn gemaakt”.

Bovenstaande informatie moet in een handomdraai te vinden zijn. Wethouder Loonen kan de notitie aanleveren omdat hij volledige medewerking heeft toegezegd. De ambtenaren kunnend de “afspraken uit het verleden” uitgraven. Uiteraard zou ook het waterschap even geconsulteerd kunnen worden over waar hun onderzoek op is gestuit.

Verder heeft onze nieuwe gouverneur Remkes aangegeven dat er schoon schip gemaakt moet worden. Hij is een doorgewinterde bestuurder en herkent de patronen van netwerkcorruptie natuurlijk in de Loobeekdal case. Hij gaat met alle burgemeesters gesprekken aan onder meer op het thema integriteit. Er moet een einde komen aan de graaiende CDA Vriendenrepubliek.